Gdzie trafiłeś

Witam, mam nadzieję, że spodoba Ci się mój blog. Jeśli chcesz nauczyć się podstaw języka Urdu to z pewnością strona dla Ciebie. Zaznaczam tutaj, że nie posiadam wyższego wykształcenia w tej dziedzinie, a blog mój ma za zadanie ułatwić Ci przyswajanie Urdu w jak najprostszy sposób. Nie znajdziesz tutaj nawet szlaczków arabskich, bo tekst jest zromanizowany po to by szybko zacząć mówić w Urdu. Wszystko, co piszę to wynik samodzielnego poszukiwania wiedzy o tym języku oraz rozmów z mieszkańcami Pakistanu. Liczę na wsparcie czytelników, korekcja błędów mile widziana. Nauczmy się więc razem URDU!

czwartek, 5 kwietnia 2012

Tryb rozkazujący - przeczenia i przykłady

Assalamu alaikum,

Długi czas zajęło mi rozpracowanie tego tematu, no ale w końcu udało się. Postaram się więc tutaj przybliżyć problem najbardziej jak potrafię.
Po pierwsze przeczenia trybu rozkazującego. Urdu posiada trzy słowa przeczące. Są to: nehi, mat oraz na. Co mówią książki? A więc, między stronami podręczników do nauki Urdu znajdujemy informacje, że mat używamy wraz z pierwszą formą trybu rozkazującego, a na używamy przy pozostałych formach.
Co mówią rodowici Pakistańczycy? Oni używają wszystkich trzech słów przeczących niezależnie od formy trybu rozkazującego. Przy czym najczęściej używanym słowem jest na, rzadziej nehi, a bardzo rzadko mat.
Przykłady? Zacznijmy od prostych przykładów bez słów przeczących. Pamiętaj, że przed przyimkami rzeczowniki występują w formie przypadku zależnego.

Is bacce ko dekho. - Patrz na to dziecko.
Ghar ko jao. - Idź do domu.
Dukan ko jao. - Idź do sklepu.
Seyb lao. - Przynieś jabłka.
Aapni tang bed par rakho. - Połóż swoją nogę na łóżku.
Use pucho. - Zapytaj jej/go.
Sofe par baitho. - Usiądź na kanapie.
Ye khana khao. - Jedz to jedzenie.
Pani pio. - Pij wodę.
Vo kitaben parho./Un kitabon ko parho. - Czytaj te książki.
Mujhe suno. - Słuchaj mnie.
Is amarat ko dekho. - Patrz na ten budynek.
Mujhe ek khat likho. - Napisz list do mnie.
Ye kaho. - Powiedz to.
Hamen draoni kahaani batao. - Opowiedz nam straszną historię.
Unhen bolo. - Mów do nich.
Billi ko khana do. - Daj jedzenie kotu.
Sirf ye karo. - Po prostu to zrób.

Wszystkie czasowniki zostały wypisane w drugiej formie trybu rozkazującego. Oczywiście można tam wstawić czasowniki w pozostałych formach. Użyjmy teraz słówka przeczącego na do tych samych przykładów.


Is bacce ko na dekho. - Nie patrz na to dziecko.
Ghar ko na jao. - Nie idź do domu.
Dukan ko na jao. - Nie idź do sklepu.
Seyb na lao. - Nie przynioś jabłek.
Aapni tang bed par na rakho. - Nie kładź swojej nogi na łóżku.
Use na pucho. - Nie pytaj jej/go.
Sofe par na baitho. - Nie siadaj na kanapie.
Ye khana na khao. - Nie jedz tego jedzenia.
Pani na pio. - Nie pij wody.
Vo kitaben na parho./Un kitabon ko na parho. - Nie czytaj tych książek.
Mujhe na suno. - Nie słuchaj mnie.
Is amarat ko na dekho. - Nie patrz na ten budynek.
Mujhe ek khat na likho. - Nie pisz listu do mnie.
Ye na kaho. - Nie mów tego.
Hamen draoni kahaani na batao. - Nie opowiadaj nam strasznej historii.
Unhen na bolo. - Nie mów do nich.
Billi ko khana na do. - Nie dawaj jedzenia kotu.
Sirf ye na karo. - Po prostu tego nie rób.

PS. Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego postu ogólne pojęcie o trybie rozkazującym będziecie teraz mieć. No, oprócz zamieszania z nowym przyimkiem "ko". Ale o tym następnym razem. Khuda Hafiz.

niedziela, 11 marca 2012

Tryb rozkazujący

Assalamu aleikum,

Mnóstwo postów o przyimkach, zaimkach, przymiotnikach itd.. Nic o czasownikach, a czas w końcu kostruować jakieś zdania. Zaczynamy więc od trybu rozkazującego. Poniżej kilka prostych często używanych czasowników w formie bezokolicznika:

jana [dżana] - iść, jechać
ana - przychodzić, przyjeżdżać
lana - przynosić
rakhna - położyć (coś na miejsce)
puchna [puczna] - pytać
baithna [betna] - siadać
khana - jeść
parhna - czytać
sunna - słuchać
dekhna - patrzeć
likhna - pisać
kehna - mówić (z ang. say, speak) 
batana - mówić, opowiadać (z ang. tell) 
bolna - rozmawiać (z ang. talk)
lena - brać
dena - dawać
karna - robić
pina - pić

Zauważ, że bezokoliczniki w Urdu kończą się końcówką -na.
Tryb rozkazujący w Urdu może przyjmować 3 formy: grzecznościową, mniej grzeczną i nieuprzejmą.

FORMA 1               FORMA 2            FORMA 3            TŁUMACZENIE
jaie                          jao                        ja                         idź, jedź
aie                           ao                         a                          przyjdź, przyjedź
laie                          lao                        la                         przynieś
rakhie                     rakho                    rakh                    połóż
puchie                     pucho                    puch                    zapytaj
baithie                     baitho                   baith                    usiądź
khaie                       khao                     kha                      jedz
parhie                      parho                    parh                    czytaj
sunie                        suno                     sun                      słuchaj
dekhie                     dekho                   dekh                    patrz
likhie                       likho                     likh                      pisz
kehie                       keho                     keh                      mów
bataie                      batao                    bata                     mów, opowiadaj
bolie                        bolo                       bol                       mów, rozmawiaj

Formę numer 1 tworzymy odrzucając od bezokolicznika końcówkę -na i dodając do pozostałej części wyrazu końcówkę -ie. Forma nr 2 to ta sama część wyrazu, pozostała po odrzuceniu końcówki -na, plus końcówka -o. Forma numer 3 to tylko pierwsza część bezokolicznika bez żadnej końcówki.
Cztery ostatnie bezokoliczniki: lena, dena, karna i pina mają nieregularną odmianę.

lijiye                     lo                           le                            bierz
dijiye                    do                          de                           daj
kijiye                    karo                      kar                         rób
pijiye                    pio                         pi                            pij

P.S Użycie tych trzech form zależy od sytuacji i od osoby do której się zwracamy. Ja osobiście nie słyszałam żeby ktokolwiek wyrażał się do mnie pierwszą formą. Ja sama używam formy numer 2. Ale słyszałam jak matka do dzieci zwraca się dekh albo kar. Trzecia forma jest formą nieuprzejmą, więc nie radzę nikomu jej używać. Przyjmijmy zasadę, że rozmawiając ze starszymi osobami używamy formy pierwszej, a z rówieśnikami formy nr 2.


środa, 7 marca 2012

Garść słowek - "części ciała"

Assalamu alaikum,

Witam ponownie po przerwie. Jak znajdę czas to może napiszę kilka słów wyjaśnień. No ale to blog nie o mnie tylko o Urdu więc nie wiem czy ktokolwiek czytać o mnie będzie chciał.  ;) Dziś słownictwo - części ciała.

Jism ke hisse [dżism ke hisse] - Ciała części
sar (m) - głowa                                                      tang (f) - noga
chehra (m) [czehra] - twarz                                    ghutna (m) - kolano
ankh (f) - oko                                                        pathey (m) [pathej] - udo
nak (m) - nos                                                         pinni (f) - łydka
kaan (m) - ucho                                                     paoon (m) - stopa
thorri (f) - podbródek                                            airri (f) - pięta
gaal (m) - policzek                                                 koolha (m) [kulha] - biodro
maatha (m) - czoło                                                takhna (m) - kostka u nogi
mu (m) - buzia                                                       zehan (m) - mózg
hont (m) - usta                                                      dil (m) - serce
dant (m) - ząb                                                       pheprre (m) - płuca
bhunvain (f) [bhunwein] - brew                             pasli (f) - nerka
palk (f) - rzęsa                                                      kalegi (f) - wątroba
zuban (f) - język                                                   meda (m) - żołądek
munch (f) [muncz] - wąs                                        jild (f) [dżild] - skóra
darri (f) - broda                                                    khun (m) - krew
baal (m) - włos                                                     nass (f) - żyła
gardan (f) - szyja                                                  ragg (f) - tętnica
hath (m) - dłoń                                                      haddi (f) - kość
bazoo (m) [bazu] - ręka                                        thuk (m) - ślina
kandha (m) - ramię                                               rirr ki haddi (f) - kręgosłup
kohni (f) - łokieć
baghal (f) - pacha
ungli (f) - palec
angutha (m) - kciuk
nakhun (m) - paznokieć
chatti (f) [czatti] - klatka piersiowa, pierś
pusht (f) [puszt] - plecy 
pet (m) - brzuch
naaf (f) - pępek

środa, 5 października 2011

Zaimki osobowe w innej formie

Assalamu alaikum,

Czas na kolejną męczarnie z formą zależną. Mi również sprawiają trudności te dziwne końcówki. Jednak warto choć trochę mieć o tym pojęcie, aby później nie zastanawiać się skąd to jest, dlaczego tak jest? Tylko od razu kojarzyć, a to było tam i to jest ta forma.. Aha :) Gitara!

Wiemy już, że przed przyimkami, na formę przypadku zależnego zmieniają się rzeczowniki oraz przymiotniki. Dziś czas na zaimki osobowe, które również ulegają zmianie.

O rzeczownikach można przeczytać tutaj: "Dziwne Urdu przypadki", a o przymiotnikach w poprzednim poście: "Przymiotniki, a przypadek zależny".

Nasze zaimki osobowe (ja, ty, on, ona.. itd.) zmieniają się tak:

Main - Mujh [Mudż]                        Ham - Ham
Tu - Tujh [Tudż]                               Tum- Tum
Ye - Is                                                 Aap - Aap
Vo - Us                                                Ye - In
                                                            Vo - Un 

Popatrzmy na przykłady aby odkryć i ich znaczenie:


Main aap se dur hoon. - Ja jestem daleko od Ciebie.
Dupatta mujh par hai. - Szal jest na mnie.
Jin un men hain. - Duchy są w Was.
Main tum se pyaar karti/karta hoon. - Kocham Cię.

W skrócie można powiedzieć że zaimki osobowe w formie zależnej znaczą odpowiednio:

Mujh [Mudż] - Mnie, Mi, Mną (z ang. me)
Tujh [Tudż] - Ciebie, Tobie, Cię, Tobą (z ang. you)
Is - Nim, Niej, Niego, Jego, Jej, Ją, Jemu, Mu, Niemu, Je, Nie, Go, Nią ( z ang. him, her, it)
Us - jak wyżej
Ham - Nas, Nam, Nami (z ang. us) 
Tum - Was, Wam, Wami (z ang. you) 
Aap - jak wyżej
In - Ich, Nich, Im, Nim, Je, Nie, Nimi (z ang. them) 
Un - jak wyżej

Możliwości jest tak wiele, ponieważ jest to odmiana zaimków osobowych przez przypadki polskie, które jak było wspomniane w poprzednich postach zawierają się (oprócz mianownika i wołacza) w przypadku zależnym. W nawiasach dla znających angielski proste wyjaśnienie.

P.S Pamiętaj, że Aap i Tum możesz używać także do drugiej osoby liczby pojedynczej. W zależności czy chcesz okazać więcej lub mniej szacunku wybierz odpowiednią formę. O użyciu Aap, Tum i Tu było już w poście: "Tu, tum i aap, czyli wypowiadajmy się należycie".

poniedziałek, 3 października 2011

Przymiotniki, a przypadek zależny

Przypomnijmy sobie zdanie z poprzedniego postu:
 
Bacce bare kamre men hain. - Dzieci są w dużym pokoju.
[Bacze bare kamre me he]

Pokój w Urdu to kamra. Pewnie widać, że jest to przypadek zależny, ponieważ kamra zmienione jest na kamre. Natomiast duży znaczy bara. Tu bara zmienione jest na bare, gdyż przymiotniki także występują w formie przypadku zależnego. Poniżej wypisano zmienione formy przymiotników (bara - duży, thanda - zimny, khubsoorat - piękny oraz garam - gorący) w zależności od rodzaju i liczby rzeczownika:

Dla rodzaju męskiego:
                              przypadek niezależny                        przypadek zależny
                                    mianownik                         
   liczba                           bara kamra                                       bare kamre
pojedyncza                     khubsoorat kamra                           khubasoorat kamre

   liczba                           bare kamre                                       bare kamron
  mnoga                          khubsoorat kamre                            khubsoorat kamron

Dla rodzaju żeńskiego:
                              przypadek niezależny                        przypadek zależny
                                    mianownik                         
   liczba                          thandi istri                                        thandi istri
pojedyncza                    garam istri                                        garam istri

   liczba                           thandi istrian                                   thandi istrion
  mnoga                          garam istrian                                    garam istrion

kamra (m) - pokój
istri [isztri] (ż) - żelazko

Na podstawie powyższej tabeli można wyciągnąć następujący wniosek. Przymiotniki kończące się na inną literę niż -a nie zmieniają swojej formy! 
 
Bara i thanda zmieniają się, a khubsoorat i garam pozostają takie same.

niedziela, 2 października 2011

Przyimki "w", "na" i "z"

Assalamu alaikum,

Przed przystąpieniem do czytania upewnij się że wiesz wszystko na temat przypadku zależnego: "Dziwne Urdu przypadki". Przypominam, że rzeczowniki przed przyimkami zmieniają formę na zależną. Jasne? Okej!
Nasze nowe przyimki to: men [me] - w, par - na , se - z.
Spójrzmy na przykłady:
Main ghar men hoon. - Jestem w domu.
[Me gar me hu]
Churri draaz men hai. - Nóż jest w szufladzie.
[Cziuri draz me he]
Bacce bare kamre men hain. - Dzieci są w dużym pokoju.
[Bacze bare kamre me he]
Mobile cabin men hai. - Komórka jest w szafce.
[Mobajl kabin me he]

Piale un mezon par hain. - Miski są na tamtych stołach.
[Piale un mezon par he]
Tasveer diwar par hai. - Zdjęcie jest na ścianie.
[Taswir diwar par he]
Shaveteean basin par hain. - Maszynki do golenia są na umywalce.
[Szejwtian bejsin par he]
Jug fridge par hai. - Słoik jest na lodówce.
[Dżag fridż par he]

Main Poland se hoon - Jestem z Polski. 
[Me Poland se hu]
Vo Islamabad se hai. - On/ona/ono jest z Islamabadu.
[Wo Islamabad se he]
Aap Pakistan se ho. - Ty jesteś z Pakistanu.
[Ap Pakistan se ho]
Ham is ghar se hain. - My jesteśmy z tego domu.
[Ham is gar se he]


Na zielono zaznaczono rzeczowniki w formie przypadku zależnego. Przyjrzyjcie się. Tłumaczenie w następnych postach.

sobota, 1 października 2011

Garść słówek - "w kuchni i w łazience"

W końcu jakiś nowy post, zapoznajcie się z rzeczami w kuchni i łazience. Pozdrawiam.


kitchen (m) [kiczen] - kuchnia
fridge (ż) [fridż] - lodówka
freezer (m) [frizer] - zamrażarka
oven (m) [owen] - piekarnik
chula (m) [cziula] - kuchenka, piecyk
cooker hood (m) [kuker hud] - okap
ges (ż) - gaz
celender (m) [selender] - butla gazowa
dishwasher (m) [diszłoszer] - zmywarka
washingmachine (ż) [łoszingmaszin] - pralka
micro (m) [majkro] - mikrofalówka
vaccum cleaner (m) [wakum kliner] - odkurzacz
sink (m) - zlew
tuti (ż) - kran
water filter (m) [łoter filter] - filtr do wody
bin (ż) - kosz na śmieci
gand (m) - śmieci
plate (ż) [plejt] - talerz
piala (m) - miska
kanta (m) - widelec
chamcha (m) [ciamcia] - duża łycha
chamach (ż) [ciamać] - łyżka stołowa
chamchi (ż) [ciamci] - łyżeczka
churri (ż) [cziuri] - nóż
glass (m) - szklanka
cup (m) [kap], mug (m) [mag] - kubek
pipe (m) [pajp] - słomka
jug (m) [dżag] - słoik
bottle (ż) [botl] - butelka
box (m) [boks] - pudełko
tokri (ż) - koszyk
tray (ż) [trej] - taca
pot (m) - garnek
handi (ż) - garnek z jedzeniem
pot dhakan (m) - pokrywka od garnka
pan (m) [pen] - patelnia
cooker (m) [kuker] - szybkowar
ketli (ż) - czajnik
pani (m) - woda
baraf (ż) - lód, śnieg
bellna (m) - wałek
jali (ż) [dżali] - sitko
daji (ż) [dadżi], napkin (m) - serwetka z materiału
paper (m) [pejper], tissue (m) [tiszu] - serwetka papierowa
table sheet (ż) [tejbl szit], table cover (m) [tejbl kower], table cloth (m) [tejbl kloth] - obrus
diningtable (m) [dajningtejbl] - stół jadalny
shelf (ż) [szelf] - blat, półka
shopper (m) [szoper] - torba na zakupy
cabin (m) [kabin] - szafka
wire (ż) [łajer] , tar (ż) - kabel
toilet (ż) [tojlet] - toaleta
bathroom (ż) [bathrum] - łazienka
geazer (m) [gizer] - boiler
heater (m) [hiter] - grzejnik
ac (m) [ejsi], air conditoner (m) [er kondiszoner] - klimatyzator
tub (ż) - wanna
kemod (ż), english seat (ż) [inglisz sit] - kibelek/muszla klozetowa
WC (m) [dabljusi], pakistani seat (ż) [pakistani sit] - pakistańska toaleta
shower (m) [szałer] - prysznic
basin (m) [bejsin] - umywalka
pocha (m) [pocza], mop (m) - mop
sabun (m) - mydło
shampoo (m) [szampu] - szampon
perfume (ż) [perfjum] - perfum
gel (ż) [dżel] - żel
lipstick (ż) [lipstik] - szminka
sponge (ż) [spandż] - gąbka
toothbrush (m) [tuthbrasz] - szczoteczka do zębów
toothpaste (ż) [tuthpejst] - pasta do zębów
shavetee (ż) [szejwti], razor (m) [rejzor] - maszynka do golenia
kangi (ż), kanga (m) - grzebień mały, grzebień duży
brush (m) [brasz] - szczotka, miotła
hairbrush (m) [herbrasz] - szczotka do włosów
toilet paper (m) [tojlet pejper],  tissue (m) [tiszu] - papier toaletowy
tolia (m) - ręcznik
hanger (m) [henger] - wieszak
istri (ż) [isztri] - żelazko
istri wala mez (ż) [isztri wala mez] - prasowalnica
mobile (m) [mobajl] - telefon komórkowy
telephone (m) [telefon] - telefon
camera (m) [kamera] - kamera, aparat
remote control (m) [remołt kontrol] - pilot